Indian Time - A Voice from the Eastern Door

(Kentenhkó:wa 26, 2018) AHKWESÁHSHNE– Roia’tatokénhti Ré:sis Kanien’kehá:ka Onkwehón:we wahonkià:taren kaianerenhserà:ke wa’thatirihotáhrhoke ne Monsanto Corporation (Raotikióhkwa tánon ne eh tehshotitá:’on waharì:wenhte thonakia’tónkien wahatironhiá:ken ne Onkwehón:we tánon tsionkwe’ta’tshon onkwehón:we raononkwe’ta’shón:’a ne kahnhatarí:nes polychlorinated biphenyls (“PCBs”) konwana’tónhkhwa, ontehià:ron ne ahotihnhraién:ta’ne ne takwa’áhson tánon thikáhnhrate. Tkahiatonhserá:ien ne Missouri Circuit tsi tethonwatiia’toréhtha, tsi tekarihotáhrhon ón:wak nahé:ha iekarì:waien tehniiáhsen ne onkwehón:we raononkwe’ta’shón:’a. Ó:nen nón:wa ó:ia ieskarì:waien wísk nihá:ti tánon ne Onkwehón:we.

“Ne Ahkwesáhshne Kanien’kehá:ka rotironhiá:ken takwa’áhson rotíhraien tánon thiká:te rotihraién:ton, kionkwehtáhkwen ne aorihón:ni wa’thonnón:ko ne Monsanto PCB’s ronátston ne Kanonhsowá;nen Kanonhsó:tahkwe kénk niió:re ohén:ton tsi kaniataratákie tsi nón:we nitewén:teron, tánon akté:shon nón:we,” wa’ì:ron ne iakoteríhonte Beverly Cook. Ionkwaterièn:tare ne onkonkwe’ta’shón:’a sénha é:so tehonahkwá:ton ne PCB’s raotinekwénhsakon tsi ní:ioht ne onkwehshón:’a í:iah tekaienterítston tsi tehonahkwá:ton. Iakoteríhnte Cook wa’ì:ron, “Nahé:’a ata’karitéhtshera wahontóweienste ne Onhwentsiakwé:kon Raotikióhkwa ne Ronnéhsaks ne Takwa’áhson (IARC) wahatitshén:ri thí:ken PCB’s enwatehià:ron ne ahotihraién:ta’ne ne malignant melanoma, non-Hodgkin lymphoma tánon awentskwe’nà:ke aónkien ne takwa’áshon. Ne IARC wahatirì:wenhte “ia’tekaié:ri wahatirihwatshén:ri ne onkwehshón:’a ne carcinogenicity ne PCB’s tánon tsi ieionkwarì:waien wathró:ri iakonà:tons ne kwáh ne ronnón:ni thí:ken wahétkens iakorióhtha.”

“Wa’thatiié:na ne Rontenonhkwà:tsheranonhne ne Roia’tatokénhti Ré:sis Kanien’keháka Onwekhón:we wahatiiéntere’ne rotikarawáhton ne Onkwehón:we kí:ken wahétkens iakorióhtha ne Superfund iokwenhrá:ron ísi nonkwá:ti ne Ahkwesáhshne,” wahèn:ron ne roteríhtonte Eric Thompson. Roteríhonte Thompson iahá:iehste “Onkwaná:ta aota’karitéhtshera tánon tsi ní:ioht tsi rononhnhékie kwáh é:so tsi teiotténion né:’e aorì:wa kí:ken Monsanto’s iontsta’shón:’a kionkwakia’tónkion.”

Ohén:ton ne 1977, nó:nen ne kakoráhtshera Ohstonronòn:ke nonkwá:ti wahónhton’te nahonnón:ni ne PCBs, Monsanto wahonnón:ni tánon wahontenhní:non 99% ne akwé:kon ne PCB’s wahontenhní:non ne Ohstonronòn:ke nonkwá:ti, thó kaià:tare tsi niká:ien róntsthahkwe ne ALCOA (Teiohstaráthe Raotikióhkwa ne Ohstonhró:non), Reynolds Karístatsi Aokióhkwa tánon General Motors kanonhsotónnion aorì:wa tánon thiká:te í:wa ne PCB congeners. Í:iah tetkaié:ri tsi ní:ioht tsi ísi iehonákies ne kí:ken iontsta’shón:’a taionkwakia’tón:ni ne kahnhráksens tánon tsi tewanákere onhwéntsia wa’okaré:wahte, thó kaia’tarákie ne kéntsion tánon kariò:ta tkonhtká:was ne ronnonhnhéhkwen ne onkonkwe’ta’shón:’a ne Ahkwesáhshne Kanien’keháka Onkwaná:ta. Ne Iekarì:waien wahatirì:wenhte thí:ken Monsanto thonaterièn:tare ne ata’karitéhtshera tánon ne onhwenkiakónhshon eniokaré:wahte tánon sénhak iahontahsónteren wahonnón:ni tánon wahontenhní:non. Ne Iekarì:waien ó:ni ratirihwénhtha tsi iotken’enhákie iohtenkionhákie. Iewatasón:tere ronwatihró:ris tóhsa ahatítsiake ne Grasse Nikania’tarò:ten nón:we – ne Kentsià:ke Kahsatsténhsera Kana’tsheratákie tsi niió:re ne Kaniatarà:ke, ó:ni ne kéntsion aorihwà:ke ronwatihrorihákie ne Kaniatarowanén:ne kaniataratákie. Ne 2017 EPA rotihiatonhseríson wathró:ri kéntsion ákta ne ohén:ton General Motors iokwèn:rare kaienterítstha tsi é:so iotehià:ron ne PCBs. Sha’tekahá:wi, onkwehón:we raononkwe’ta’shón:’a iehontahsónterens ronatkaronnihákie rotikaria’konhákie ne raotinónhkwa ne aorì:wa ne takwa’áhson tánon í:iah takwa’áhson té:ken káhnhra ne kiorihonnià:ton ne PCBs. Kanien’kéha Onkwehón:we tahatirihwá:reke wahonwatihiatónhseron – ahonwatiié:nawa’se ne Onkwehón:we ahatirihwakwatá:ko tsi na’teiotenonhianíhton tánon kheionkontáhkwen tekarihwaierónnion iewatahsón:tere thonakia’tónkion ne PCBs.

“Teiakhinonhwará:tons Onkwehón:we raononkwe’ta’shón:’a tsi nihá:ti rontahshnié:nons aontahónhtka’we orihwa’shón:’a ne tsionkwe’tátshon raonata’karitéhtshera,” wahèn:ron ne roteríhtonte Wíshe Connors wahshakohtháhrhahse ne Onkwehón:we Ronateríhonte. Roteríhonte Connors iahá:iehste, “Wa’onkwaié:nawa’se ia’taionkwarihwaién:ta’se tóka shí:ken ne Onkwehón:we iehatirihwá:re ne kaianerénhsera aioia’takéhnha tóka ken né:’e aonhá:’a tkarihwaié:ri tsi nihotiierenhákie tsi ronnéhsaks tkarihwaié:ri tsi ní:ioht tsi konkwakia’tónkion thí:ken PCBs ne onkonkwe’ta’shón:’a. Ón:wa nikahá:wi wísk nihá:ti ne tsionkwe’tátshon Onkwehón:we raononkwe’ta’shón:’a ronwatihiatonhserá:wi ne Monsanto.”

Roia’tatokénhti Ré:sis Kanien’kehá:ka Onkwehón:we iehontahsontéhrha ahatirihwíhsake ne Onkwehón:we raononkwe’ta’shón:’a tsi niká:ien ronwatirhwénhton ne kahnhráksen melanoma, non-Hodgkin lymphoma tánon awentskwe’nà:ke nón:we nenwákien ne takwa’áshon, ratiia’tarónnion tsi nihá:ti ne Kahwá:tsire rononkwe’takenheiá:se. Tóka íhsehre aontahsaterihwáhtka’we, ia’sheiatenwennátahse ne Roia’tatokénhti Ré:sis Kanien’kehá:ka Ata’karitéhtshera Kaia’takenhnháhtshera ne (518) 358-3141 tahserihwa’será:ko ken’nikón:ha, ken’niiónsha kari’wanóntha.